Ἡλέξη «κόσμος» ἔχει στήν ἁγία Γρα- φή δύο σημασίες:
1. Σημαίνει ὁλόκληρη τήν ἀνθρωπότη-
τα. Τήν σημασία αὐτήν τήν εὑρίσκο- με στά χωρία πού ἀκολουθοῦν· καί σέ ἄλλα πολλά:
– «Οὕτως ἠγάπησεν ὁ Θεός τόν κόσμον, ὥστε τόν Υἱόν Αὐτοῦ τόν Μονογενῆ ἔδωκε, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς Αὐτόν μή ἀπόληται, ἀλλ’ ἔχῃ ζωήν αἰώνιον. οὐ γάρ ἀπέστειλεν ὁ Θεός τόν υἱόν αὐτοῦ εἰς τόν κόσμον ἵνα κρίνῃ τόν κόσμον, ἀλλ’ ἵνα σωθῇ ὁ κόσμος δι’ Αὐτοῦ» (Ἰω. 3, 16-17).
Καί σέ ἁπλή μετάφραση: Τόσο ἀγάπησε ὁ Θεός τόν κόσμο, ὥστε ἔδωκε τόν Υἱό Του τόν Μονογενῆ, γιά νά μή κινδυνεύει πιά νά χαθεῖ ὁ κάθε ἄνθρωπος πού θά πιστεύει σ’ Αὐτόν ἀλλά νά μπορεῖ νά ἔχει ζωή αἰώνιο! Γιατί, ὁ Θεός τόν Υἱό Του δέν τόν ἔστειλε στόν κόσμο, γιά νά κρί- νει τόν κόσμο, ἀλλά γιά νά μπορέσει ὁ κόσμος νά σωθεῖ χάρις σ’ Αὐτόν.
– «Ἴδε ὁ ἀμνός τοῦ Θεοῦ, ὁ αἴρων τήν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου» (Ἰω. 1, 29).
2. Σημαίνει τούς ἀνθρώπους ἐκείνους πού ζοῦν ἁμαρτωλά, ζωή ἀντίθετη στό θέ- λημα τοῦ Θεοῦ· πού ζοῦν γιά τήν πρό- σκαιρη ζωή, ὄχι γιά τήν αἰωνιότητα. Μέ τήν σημασία αὐτή ἀπαντά σέ πολ- λά χωρία τῆς Ἁγίας Γραφῆς, καί ἰδίως στά ἑξῆς:
– «Εἰ ὁ κόσμος ὑμᾶς μισεῖ, γινώσκετε ὅτι Ἐμέ πρῶτον ὑμῶν μεμίσηκεν. Εἰ ἐκ τοῦ κόσμου ἦτε, ὁ κόσμος ἂν τό ἴδιον ἐφί-λει. Ὅτι δέ ἐκ τοῦ κόσμου οὐκ ἐστέ, ἀλλ’ ἐγώ ἐξελεξάμην ὑμᾶς ἐκ τοῦ κόσμου, διά τοῦτο μισεῖ ὑμᾶς ὁ κόσμος» (Ἰω. 15, 18- 19). Σέ ἁπλή μετάφραση: Ὅταν ὁ κόσμος σᾶς μισεῖ, νά τό ξέρετε, ὅτι ἐμένα μέ μισεῖ περισσότερο ἀπό σᾶς. Ἂν ἤσαστε ἀπό τόν κόσμο, ὁ κόσμος σάν δικούς του, θά σᾶς ἀγαποῦσε. Μιά, ὅμως, καί δέν εἶσθε πιά ἐκ τοῦ κόσμου, ἀφοῦ Ἐγώ σᾶς
ἀποτράβηξα ἀπό τόν κόσμο, γι’ αὐτό
σᾶς μισεῖ ὁ κόσμος.
– «Μή ἀγαπᾶτε τόν κόσμον, μηδέ τά ἐν
τῷ κόσμῳ. Ἐάν τις ἀγαπᾶ τόν κόσμον, οὐκ ἔστιν ἡ ἀγάπη τοῦ Πατρός ἐν αὐτῷ. Ὅτι πᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ, ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου, οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ Πατρός, ἀλλ’ ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίν. Καί ὁ κόσμος παράγεται καί ἡ ἐπιθυμία αὐτοῦ· ὁ δέ ποιῶν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ μένει εἰς τόν αἰῶνα» (Α ́ Ἰω. 2, 15-17). Σέ ἁπλή μετάφραση: Νά μή ἀγαπᾶτε τόν κό- σμο καί αὐτά πού προσφέρει ὁ κόσμος. Ἂν κάποιος ἀγαπάει τόν κόσμο, νά τό ξέρετε, δέν μπορεῖ παράλληλα νά ἀγα- πάει καί τόν Πατέρα. Καί αὐτό ἐπειδή ὁ «κόσμος» ἐξαντλεῖται σέ τρία πράγ- ματα· σαρκικές ἐπιθυμίες· ἐπιθυμία γιά ἀπόκτηση ὑλικῶν ἀγαθῶν· ἐγωιστική συ- μπεριφορά. Αὐτά δέν ἔχουν καμιά σχέ- ση μέ τόν Πατέρα. Αὐτά τά «γεννάει» ὁ κόσμος. Μά μιά ἡμέρα ὁ κόσμος θά παύσει νά ὑπάρχει· καί ὁ ἴδιος· καί πολύ περισσότερο οἱ ἐπιθυμίες πού προκαλεῖ μέσα μας. Ἀντίθετα, ἐκεῖνος πού τηρεῖ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, θά ζεῖ γιά πάντα.
– «Μοιχοί καί μοιχαλίδες, οὐκ οἴδατε ὅτι ἡ φιλία τοῦ κόσμου ἔχθρα τοῦ Θε- οῦ ἐστιν; ὅς ἐάν οὖν βουληθῇ, φίλος εἶναι τοῦ κόσμου, ἐχθρός τοῦ Θεοῦ καθίστα- ται» (Ἰακ. 4, 4). Καί σέ ἁπλή μετάφρα-
ση: Ἔσεῖς, μοιχοί καί μοιχαλίδες, πού δέν μένετε πιστοί καί ἀφοσιωμένοι στόν Θεό! Δέν τό ξέρετε ὅτι ἡ φιλία τοῦ κό-σμου σᾶς ὁδηγεῖ σέ ἐχθρότητα πρός τόν Θεό; Ναί, ὅποιος τό θελήσει νά γίνει φί- λος τοῦ κόσμου, αὐτός αὐτόματα γίνεται ἐχθρός τοῦ Θεοῦ.
3. Ὁ μακάριος Θεοφύλακτος, ἀρχιεπίσκο- πος Βουλγαρίας, δίνει τόν ἑξῆς ὁρισμό στήν λέξη κόσμος: «Συνήθως ἡ ἁγία Γραφή «κόσμον» ὀνομάζει τήν ἁμαρ- τωλή ζωή· τήν ζωή τῶν ἀνθρώπων, πού ἔχουν σαρκικό φρόνημα καί ζοῦν κολ-λημένοι στήν ἁμαρτία. Γι’ αὐτό καί ὁ Χριστός εἶπε στούς μαθητές Του, «ὅτι δέ ὑμεῖς ἐκ τοῦ κόσμου οὐκ ἐστέ». Ἀπο-τελοῦσαν μιάν ὁμάδα ἀνθρώπων, πού ζοῦσαν στόν κόσμο, ἀλλά δέν ἦσαν ἐκ τοῦ κόσμου, ἐπειδή δέν ἔμειναν στήν ἁμαρτία» (Ἑρμηνεία εἰς Ματθαῖον κεφ. 18, στίχ. 7).
4. Ἡ πλειονότης τῶν ἀνθρώπων ἔκανε καί κάνει ζωή ἁμαρτωλή, σιχαμερή ἐνώ- πιον τοῦ Θεοῦ, μισητή στόν Θεό. Γι’ αὐτό, αὐτή ἡ πλειονότητα τῶν ἀνθρώ- πων ἐχθρῶν τοῦ Θεοῦ, μιά ὁμάδα ἀσύ- γκριτα πιό μεγάλη ἀπό τήν ὁμάδα τῶν πιστῶν δούλων Του, ἡ πλειονότητα, ὀνο- μάζεται κόσμος. Καί μέ αὐτή τήν πλειο- νότητα ἔρχεται, σέ κάποια σχέση, ὁλό- κληρη ἡ ἀνθρωπότητα. Ἔτσι πρέπει νά κατανοοῦμε τά λόγια τῆς Γραφῆς:
«Ἦν τό φῶς τό ἀληθινόν, ὅ φωτίζει πά- ντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τόν κόσμον. Ἐν τῷ κόσμῳ ἦν. Καί ὁ κόσμος δι’ Αὐτοῦ ἐγένετο. Καί ὁ κόσμος Αὐτόν οὐκ ἔγνω. Εἰς τά ἴδια ἦλθε. Καί οἱ ἴδιοι Αὐτόν οὐ παρέλαβον» (Ἰω. 1, 9-11).
– «Αὕτη δέ ἐστίν ἡ κρίσις, ὅτι τό φῶς ἐλή- λυθεν εἰς τόν κόσμον· καί ἠγάπησαν οἱ ἄνθρωποι τό σκότος μᾶλλον ἤ τό φῶς· ἦν γάρ πονηρά αὐτῶν τά ἔργα» (Ἰω. 3, 19).
Ἀπό τό βιβλίο «Προσφορά στόν σύγχρονο μοναχισμό» τεῡχος Γ ́, Ἁγίου Ἰγνατίου Μπριαντσιανίνωφ
